Zamierzasz pojechać na daleką wyprawę lub lubisz górski trekking? W takim przypadku podstawą twojego wyposażenia jest plecak. Jeżeli jeszcze go nie posiadasz, sprawdź nasz poradnik – z niego dowiedz się, jak wybrać dla siebie najbardziej dopasowany model. Pamiętaj o tym, że to zakup na lata, dlatego nigdy nie podejmuj decyzji pochopnie.
Jaki powinien być plecak idealny?
Właściwy plecak zapewni ci komfortową podróży w każdych warunkach. Musi być jednak dostosowany specjalnie do twoich potrzeb, ponieważ to bardzo osobisty przedmiot – nawet jak bielizna czy buty.
Po pierwsze, trzeba zdać sobie sprawę z tego, że nie istnieją plecaki uniwersalne, które będą mogły pasować na każdego i na każdą wyprawę. W ostatnim czasie do sprzedaży trafia wiele różnorodnych modeli, a sam plecak także stale przechodzi mniejsze lub większe ewolucje. Zmieniają się stosowane materiały, kształty, systemy nośne, także kolory, liczba kieszeni czy patek, klamerek i gumek. Coraz częściej spotkać można się z plecakami dedykowanymi poszczególnym dyscyplinom sportowym, na przykład do biegania czy na rower.
Dla osoby, która nie ma żadnego rozeznania w „plecakowym” rynku, znalezienie odpowiedniego modelu może być naprawdę sporym problemem. Wystarczy tylko wejść do sklepu sportowego lub turystycznego sklepu internetowego, aby stanąć przed dziesiątkami i setkami modeli. Na co powinno się wobec tego kłaść nacisk przy doborze plecaka?
Rodzaje plecaków
Jak każdy sprzęt outdoorowy, również i plecak powinien mieć szczególnie określony cel użycia. To właśnie od jego przeznaczenia zależny jest model, a co za tym idzie jego wielkość, system nośny, zastosowane dodatki.
Zależnie od funkcji plecaki można podzielić na kilka rodzajów. Są to przede wszystkim:
• plecaki miejskie
• plecaki trekkingowe
• plecaki transportowe
• plecaki wspinaczkowe
• plecaki specjalistyczne
Również warto wspomnieć o rodzajach plecaków specjalistycznych, które mają ściśle wyznaczony cel, na przykład są to następujące modele:
• plecaki superlekkie – dzięki konstrukcji i specjalnym materiałom mają obniżoną wagę
• plecaki kompresujące – są one przeznaczone do rajdów długodystansowych w ekstremalnych warunkach
• plecaki rowerowe – mają konstrukcję odpowiadającą sylwetce kolarza
• plecaki do biegania – są przystosowane do biegów po ulicach czy przełajowych
• plecaki do ski alpinizmu lub zjazdów poza narciarskimi trasami – mają specjalną konstrukcję z usztywnieniem pleców, a także systemy mocowania nart lub snowboardu
Można także zastosować podział plecaków ze względu na ich stelaż. Wyróżniamy:
• plecaki bez stelaża – określane też jako miękkie
• plecaki ze stelażem zewnętrznym – teraz rzadko używane, popularne w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku
• plecaki ze stelażem wewnętrznym – obecnie stosowane najczęściej, współgrają ze specjalnym systemem nośnym z regulacją
Stelaż plecaka tworzą aluminiowe płaskowniki lub też w lepszych modelach cienkie pręty wykonane z włókna węglowego, które jest wytrzymałe i lekkie. Są one specjalnie formowane, aby pasować do anatomii człowieka. Na takie modele warto zwrócić uwagę, szukając solidnego plecaka ze stelażem.
System nośny plecaka
System nośny jest niewątpliwie najważniejszym elementem w plecaku, dlatego też trzeba na niego zwrócić szczególną uwagę. Stanowi on swoistą konstrukcję, która łączy w całość wszystkie elementy plecaka – stelaż wewnętrzny, jeżeli jest on zastosowany, szelki, pas biodrowy. Wybranie właściwego systemu nośnego może być wyzwaniem, dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę.
Przede wszystkim powinien być on dopasowany do sylwetki użytkownika. Wtedy będzie mógł on wygodnie nosić plecak na swoich plecach, co jest ważne przede wszystkim przy dużych rozmiarach plecaków oraz przy ciężkich bagażach.
Tak jak nie ma jednego idealnego plecaka, tak nie istnieje jeden idealny system nośny dla każdego, ponieważ użytkownicy mają rożne wymagania oraz sylwetki. Firmy produkujące plecaki konkurują o klientów rożnymi specjalistycznymi konstrukcjami, które mają skomplikowane nazwy, ale zasadniczo działają one podobnie.
Zadaniem systemu nośnego jest takie rozłożenie niesionego na plecach ciężaru, aby był on równomierny na ramionach oraz na biodrach. Najważniejsza w tym jest odległość punktu mocowania szelek plecaka do pasa biodrowego. Centralny punkt pasa biodrowego musi opierać się na kościach biodrowych, natomiast szelki muszą obejmować ramiona aż do miejsca zszycia z plecakiem, bez wolnych przestrzeni.
Dobry system nośny powinien być dopasowany głównie do wzrostu i dodatkowo powinien mieć prostą regulację, najlepiej w jak najszerszym zakresie. Dotyczy to głównie odległości pomiędzy szelkami a pasem biodrowym, długości szelek oraz pasa biodrowego. Prawidłowo dopasowany plecak powinien tworzyć 45-stopniowy kąt pomiędzy paskami głównego korpusu plecaka a wyimaginowaną linią przechodzącą przez ramiona.
Również pas biodrowy jest ważnym elementem plecaka. Ma on za zadanie obejmować biodra i odciążać użytkownika, przenosząc na nie część ciężaru. Obecnie stosuje się rożnego rodzaju systemy pasów biodrowych, także zaawansowane systemy, które współgrają z naturalnym ruchem bioder w trakcie marszu. Taki system o nazwie Pivotal został zastosowany w niektórych plecakach firmy The North Face.
Dobry pas biodrowy powinien być wyposażony w poduszki z pianki lub z karimatu, które zarówno zwiększają komfort, jak i pomagają w odprowadzaniu wilgoci. Szelki nośne oraz poduszki najczęściej są pokrywane materiałami poprawiającymi cyrkulację powietrza, na przykład siatkami.
Zatem przy dobieraniu systemu nośnego plecaka należy zwrócić uwagę na następujące kwestie:
• ciężar – pusty plecak także może sporo ważyć, zwłaszcza gdy jest on większy, dlatego też należy dopasować go do swojej wagi i kondycji, aby nie był zbyt ciężki i tym samym trudny w użytkowaniu
• materiały – powinny być najwyższej jakości, przepuszczające powietrze i wilgoć, lekkie i wytrzymałe
• regulacja systemu nośnego – powinien być jak najszerzej regulowany w szybki i prosty sposób
• wentylacja – plecy powinny być dobrze wentylowane, dlatego plecak nie powinien przylegać do nich płasko
• konstrukcja pasa biodrowego – powinien być odpowiednio szeroki, a także regulowany, najlepiej bez śliskich tasiemek, które mogą samoczynnie się rozregulować, również klamra zapinając pas powinna być wykonana z solidnego materiału
• płeć – wiele firm produkujących plecaki, na przykład The North Face, Lafuma, Karrimor, Lowe Alpine ma w swojej ofercie specjalne plecaki przeznaczone dla kobiet, mają one wtedy inaczej skonstruowany pas biodrowy, który jest krótszy, system nośny odpowiadający sylwetce kobiet oraz wygodne szelki, które są spinane z przodu, dlatego nie naciskają na piersi
Plecak transportowy
Plecaki transportowe są przeznaczone przede wszystkim do transportu bagażu, nieraz na długich dystansach i w ekstremalnych warunkach, na przykład w górach, na pustyni czy w dżungli. Pojemność takich plecaków to zwykle od 60 do 90 litrów. Najlepsza wielkość plecaka przeznaczonego do transportu to 60-70 litrów, a dla kobiet 50-55 litrów.
Plecak transportowy powinien mieć:
• idealnie dopasowany system nośny
• dwie komory oddzielone przegrodą lub z osobnymi trokami
• komin zwiększający pojemność
• dodatkowe kieszenie, które można odpinać i zapinać
• kieszenie siatkowe boczne i dolne
• małe kieszonki na pasie biodrowym
Plecak trekkingowy
Plecaki trekkingowe mają zwykle 30-40 litrów. Przeznaczone są do krótkich wycieczek na jeden czy dwa dni. Są to najczęściej plecaki miękkie, które są wyposażone w system nośny z grubej pianki, także stosowane są konstrukcje sitkowe, które odsuwają korpus plecaka od pleców.
Plecak trekkingowy powinien mieć:
• przewiewny system nośny
• stosunkowo wąską konstrukcję
• kieszenie siatkowe z boku plecaka
• jedną komorę lub ewentualnie dwie komory
• gumkową drabinkę na przedzie do umieszczenia w niej kurtki
Ceny dobrych plecaków są dość wysokie – za mniejsze modele trzeba zapłacić około 300-400 złotych, większe nawet około 1000 złotych. Polecane firmy to: Karrimor, Deuter, The North Face, Lafuma, Lowe Alpine, Mammut, Pajak, Campus.